Voleybolda Bazı Kavramlar

MAÇ DÖNÜŞ SİSTEMLERİ

Voleybolda oyun kuralları gereği dönüşler yapılmaktadır. Dönüşlere geçmeden önce posizyonları öğrenelim.

Voleybolda Pozisyonlar ve Dönüşler

• Filenin önünde bulunan üç oyuncu ön hat oyuncusudur ve 4 (ön-sol), 3 (ön-orta), 2 (ön-sağ) numaralı pozisyonlarda dururlar.
• Diğer üç oyuncu geri hat oyuncusudur ve 5 (geri-sol), 6 (geri-orta), 1 (geri-sağ) numaralı pozisyonlarda dururlar.
• Dönüş sırası takımın başlangıç dizilişiyle belirlenir ve set boyunca servis sırası ve oyuncuların pozisyonları bu diziliş sırasına göre kontrol edilir.

Voleybolda Ne Zaman Ne Tarafa Dönülür

Servisi karşılayan takım servis atma hakkını kazandığı zaman bu takımın oyuncuları saat yönünde bir pozisyon dönerler: 2 no’lu pozisyondaki oyuncu servis atmak için 1 no’lu pozisyona gider, 1 no’lu pozisyondaki oyuncu 6 no’lu pozisyona geçer, vb…

Dönüş Hatası Nedir ? Hatalı Dönünce Ne Olur ?

Bir dönüş hatası; SERVİS, dönüş sırasına göre atılmadığı zaman yapılır. Bu durum aşağıdaki sonuçları doğurur:

• Yazı hakemi kornaya/zile basarak oyunu durdurur. Hata yapan takım, rakip takıma bir sayı verilerek cezalandırılır ve servis atma hakkı da rakip takıma geçer; Eğer bir dönüş hatası, dönüş hatasıyla başlamış olan rallinin hemen bitiminde fark edilirse oynanan rallinin sonucu dikkate alınmadan rakip takıma “yalnızca tek bir (1) sayı” verilir.
• Oyuncuların dönüş sırası düzeltilir.Buna ilave olarak yazı hakemi hatanın başlangıç anını tam olarak belirlemeli ve sonrasında takımın hatalı durumda kazandığı sayılar iptal edilmelidir. Rakip takımın kazandığı sayılar geçerli kalır. Eğer hatanın yapıldığı an tespit edilemiyorsa kazanılmış sayılar iptal edilmez ve hata yapan takım sadece rakibe bir sayı verilerek cezalandırılır ve servis atma hakkı da rakip takıma geçer.

Voleybolda Diziliş

*Voleybol sahası arka sahada (6m ) 3, file önünde (3m) 3 pozisyon olmak üzere 6 pozisyondan oluşur.

*Her pozisyonun bir mevki oyuncusu bulunur ve her mevkiinin bir çapraz oyuncusu vardır.

· 1 ve 2 numaralı pozisyonlarda pasör ve pasör çaprazı mevkii oynar.

· 3 ve 6 numaralı pozisyonda orta blokçu mevkii oynar.

· 4 ve 5 numaralı pozisyonu smaçör mevkii oynar.

Saha Yerleşimi Nasıl Olmalı

Aynı pozisyondaki oyuncular sahaya çapraz şekilde yerleşirler. Bunun nedeni oyuncuların görevlerinin olmasıdır. Servis atılmadan önce her oyuncu çapraz bulunması gerektiği mevkide oyuna başlamak zorundadır. Kontra atakta her oyuncu kendi mevkiisine geçebilir. Sahada bir pasör bulunur ve görevi oyun kurmaktır.

Pasörün çaprazında, pasör çaprazı oynar. Eğer pasör 1 numaralı pozisyonda başlıyorsa P.Ç 4 numaralı pozisyonda başlar böylelikle çapraz yerleşmiş olurlar. Pasör Çaprazları 2 ve 1 numaralı pozisyonda oynarlar bu oyuncuların solak olması oyuncular için bir avantaj sağlar çünkü sahasın sağ köşesinden hücum ederler ve solak oyuncular daha rahat vuruşlar yapabilir.

Pasör çaprazları mevkileri gereği servis karşılamada bulunmayabilirler. Hücum yükünün büyük kısmı Pasör Çaprazlarındadır. Sahada 2 adet smaçör bulunur. Smaçörlerden biri pasörün ön pozisyonunda diğer ise pasör çaprazının arkasındaki pozisyonda başlar Örneğin ; 1.Smaçör 2 numarada başlıyorsa 2. Smaçör 5 numarada oyuna başlar böylelikle çapraz yerleşmiş olurlar.

Pasörün önünde başlayan smaçör 2’li tur smaçörü olarak da adlandırılabilir çünkü 2 ‘li hücum turunda oynarlar yani Pasörün ön pozisyonda olduğu turları oynarlar. Bu oyuncular genellikle servis karşılama yükünü çekerler.

 2. Smaçör de karşılama yapar ancak 1. Smaçör kadar aktif değil bu oyuncular daha çok hücumda aktiflerdir. Orta oyuncularda çifttir ancak orta mevkiindeki oyuncular arka pozisyonları oynamazlar. Kendi servis turlarını döndükten sonra Libero ile değişirler.

Liberolarda sadece arka pozisyonları oynarlar. Buna başlangıç pozisyonu da dahil. Yani Orta oyuncular ve Liberolar çapraz oynarlar. Orta oyuncular 3 numara pozisyonunda oynar. Bunun sebebi orta oyuncularının asıl görevinin blok olmasıdır. 3 numaralı pozisyon file önünün ortasında yer alır böylelikle blok için her iki köşeye de eşit mesafede bulunmuş olurlar. Liberolar defans oyuncularıdır ve oynadıkları pozisyon oyun içerisinde en çok hücum edilen bölge sayılabilir. Bu yüzden defans yükü liberolardadır.

Top Rakip Takımdayken Başlangıç Nasıl Olmalı

Top takımdayken yani servis atılacakken beklenilen başlangıç pozisyonu soldaki şekildeki gibidir. Çünkü, pasörün arkada olduğu pozisyondur ve 3 tur boyunca da arkada kalacaktır. Bu 3 tur boyunca 3’lü hücum turu olarak oynanılır. Aynı zamanda arka sahadaki 4 numara smaçörü de hücuma geri atak yaparak dahil olabilir böylelikle 4 hücumcu olabilir

Voleybol Nedir ?

Voleybol, file ile ikiye bölünmüş bir oyun alanı üzerinde altı kişilik iki takım ile oynanan bir spordur.

Oyunun amacı, topu filenin üzerinden göndererek rakip takımın oyun alanına topun değmesini sağlamak ve rakip takımın aynı amaca ulaşmasını ise önlemektir. Takımlar topu rakip alana gönderirken topa en az bir kere kendi sahaları içinde vurmalıdır. Takımlar topa en fazla üç kere değebilir, blok teması ile dört kere değme hakları vardır.

Top oyuna servis ile sokulur, servisi atan oyuncu topu filenin üzerinden rakip alana gönderir. Oyun; topun oyun alanına değmesi, harice gitmesi veya bir takımın hata yapmasına kadar devam eder.

Voleybolda bir “rally” kazanan takım bir sayı alır (Rally Sayı Sistemi). Servisi karşılayan takım rally’i kazandığında bir sayı ve servis kullanma hakkı kazanır. Hakem oyuncuların birine sarı kart verir ise oyuncuyu uyarmış olur. Hakem kırmızı kart verir ise kırmızı kart bulunduğu takım bir sayı ceza alır. Eğer servis kırmızı kart alan takımda ise servis haklarını kaybederler ve servis diğer takıma geçer. alan, hakem sarı ve kırmızı ayrı ayrı ellerinde gösterirse oyuncu o setliğine oyundan çıkar ve oyuncu o set boyunca ceza sandalyesinde oturur. Eğer hakem sarı ve kırmızı kartı aynı anda ve aynı elinde gösterirse o oyuncu müsabakadan diskalifiye edilir . Voleybol spor salonlarında, plajda veya çimde oynanabilir. Saha ölçüleri 18 metreye 9 metredir.

Voleybol Tarihçesi

ABD‘nin Massachusetts eyaletinde, Genç Erkekler Hristiyan Birliği (YMCA) adındaki spor kulübünde çalışan beden eğitimi öğretmeni William G. Morgan tarafından 9 Şubat 1895’te tasarlandı. Bir kapalı alan sporu olarak 1895’te oynanmaya başlandı. Morgan, bu oyunu “mintonette” olarak adlandırmıştı; daha sonraları topa yere değmeden vurma ilkesinden (vole) yola çıkılarak “voleybol” adı önerildi ve oyun bu adla tanındı. İlk kez Morgan tarafından kaleme alınan voleybol kuralları, YMCA ile Üniversiteler Ulusal Spor Birliği’nin (NCAA) ortak çalışması sonunda 1916’da yeniden düzenlendi. ABD’de kısa sürede tutulan voleybol, I. Dünya Savaşı sırasında ABD askerleri aracılığıyla Avrupa’ya da geçti. Sporun, çeşitli ülkelerde uzun bir dönem bağımsız bir çizgide gelişmesinden sonra, 1947’de ParisŞablon:’te Uluslararası Voleybol Federasyonu (FIVB) kuruldu.

Voleybolda Manşet ve Smaç

Manşet:

Voleybolda Manşet Nasıl Alınır ?

  Voleybol için en temel paslardan biri olan manşet pas, iki kolun iç tarafının yan yana gelerek, dirsekle el arasındaki bölümle topu fırlatma metodudur. Manşet en çok servis karşılamalarda kullanılmaktadır. Manşeti alan oyuncu top kendisine gelmeden pozisyonunu almalıdır. Geç pozisyon almalar oyuncu için zor durumda bırakacaktır. Manşet alan oyuncunun elleri, vücudunun yanında veya önündedir. Ayaklar yanyana ve fazla olmamak üzere açılır. Dizler hafifçe bükülür, bu pozisyonu alırken kuracağımız denge çok önemlidir. Ağırlığın ayak uçlarına verilmesi dengeye yardımcı olur. Kalça hafif arkaya çıkar

Ayak Pozisyonu :

Ayakları yanyana ve yere düzgün bir şekilde basarak vücudun ağırlığını ayak parmaklarına yöneltmek, dizlerin içe doğru bakması ve kalçasının geriye doğru çıkması her zaman pozisyonu daha sağlam yapar.

Manşet alan oyuncunun ilk görevi, önce topun ona doğru gelişini görmesidir.

Manşet Alırken 3 Önemli Nokta

• Topu iyi izleyerek takip etmek.
• Ağırlık kontrolü sağlamak.

İyi bir denge sağlamak için vucüdünü küçülterek yere yakınlaştırmak

El Pozisyonu:

    Manşetçinin ellerini birleştirmesi için en iyi yol parmaklarını iki baş parmağının altında iyice kenetlemektir. Oyuncunun iyi bir manşet pozisyonuna sahip olabilmesi ellerinin iyi kilitlenmesi ile mümkündür.

Kol Pozisyonu:

• Kollarının bükülmemesi için dirseklerini sıkıca kenetler.
  ● Kollarını dışa doğru açar, kolun düz kısmını topa doğru döndürür.
  ● Kollarını mümkün olduğu kadar birbiri ile kapalı tutar ve ikisi ile vuruşu yapmaya çalışır.
  İyi bir vücut pozisyonunda denge alçalmakla olur. Manşetçi dizlerini büker ve vücudunun üst kısmını belinden öne doğru iterek sırtını doğrultur.Kol salınımı kısadır. Eller yalnızca 10-15 cm. hareket eder ve yerle yaklaşık 45 derece açı oluşturduğunda durur.

SMAÇ:

Voleybolda Smaç Nasıl Vurulur ?

*Smaç rakip takım alanına file üzerinden tek el ile sert bir şekilde yapılan vuruşa denilmektedir.

Smaç hareketinin 5 temel kısmı vardır. Bu 5 temel hareketi ne kadar doğru yaparsak smaç vuruşumuz o kadar başarılı olacaktır.

Topa Gidiş: Oyuncu takım arkadaşından gelen pas sonrası smaç vuruşunu yapacağı bölüme doğru pozisyon alırken topa doğru hareket eder. Bu adımlama genellikle günümüzde 1-2 adım olmaktadır. Oyuncu ne kadar doğru bir pozisyonda olur ise o kadar iyi bir açı ve rahat bir vuruş yapacaktır.

Sıçrama: Smaça giden oyuncunun son adımını büyük atması onun daha yukarıye sıçramasına yardımcı olacaktır.

Smaç vuran oyuncu smaç vuracağını eline göre ilk adımı değişir. Sağ kolunu kullanan oyuncu sağ ayağının yanına sol ayağını getirerek sıçramasını tamamlar.

 Havada Açılma: Smaçta açılma hareketi sağ kolu geriye alıp en yukarıya doğru çıkarak yapılmaktadır. Smaçör olan oyuncu tamamen açıldığında ve yukarı sıçradığında en yüksek noktada vuruşu tamamlar.

Topa Vuruş:  Smaçör oyuncu smaç vurmak için el bileğini kıvırır ve elini aşağıya doğru getirerek vuruşunu tamamlar.

  Düşüş:  Oyuncunun düştüğünde dengesi ne kadar düzgün ise hava o kadar iyi pozisyon aldığını gösterir bu nedenle düşüş smaç vuruşu işin önemli etkenlerden bir diğeridir.

Son olarak smaç vuruşu oyuncunun kendisine yakın olduğu kısma yapılırsa paralel smaç, uzak olduğu kısma yapılır ise çapraz smaç olarak adlandırılır.

Mustafa Mert İnce